Sjabloon voor een Business Model Canvas

Wat is een Business Model Canvas?

Het Business Model Canvas is een hulpmiddel voor strategisch beheer en lean startups dat dankzij het boek 'Business Model Generatie' van Alexander Osterwalder en Yves Pigneur populair werd. Dit canvas is ongelooflijk waardevol voor bedrijven in verschillende fasen, van de eerste conceptontwikkeling tot gevestigde organisaties die hun bedrijf willen innoveren of optimaliseren. Het biedt een allesomvattend visueel kader waarin de negen fundamentele bouwstenen van een bedrijf worden weergegeven.

Met de toegankelijke indeling van één pagina biedt het Business Model Canvas een holistisch beeld van hoe een organisatie waarde creëert, behoudt en omzet in resultaten. Het speelt een cruciale rol in de strategische planning omdat het een duidelijk en beknopt overzicht biedt van het bedrijf en de belangrijkste drijfveren ervan.

Onderdelen van een sjabloon voor een Business Model Canvas

Het Business Model Canvas is opgebouwd rond negen belangrijke onderdelen die een kader bieden om te begrijpen hoe een bedrijf werkt en waarde creëert. Elk van deze bouwstenen speelt een cruciale rol in de algemene bedrijfsstrategie. Als één groot geheel bieden deze bouwstenen een beeld waarmee je de logica voor het creëren van waarde en het leveren van resultaten voor je organisatie bepaalt.

• Klantsegmenten zijn de verschillende doelgroepen die een bedrijf wil bereiken en helpen. Het is cruciaal dat je deze groepen begrijpt om gerichte waardeproposities te creëren en marketinginspanningen te sturen, zodat het bedrijf zich op de juiste doelgroep richt.
• Waardepropositie dient als overzicht van de producten en diensten die waarde toevoegen aan een specifiek klantsegment door een probleem op te lossen of in een behoefte te voorzien. Een sterke waardepropositie is cruciaal voor het aantrekken en behouden van klanten en vormt de kern van de uitstraling van het bedrijf.
• Kanalen zijn een beschrijving van hoe een bedrijf communiceert met de doelgroep en deze bereikt om de waardepropositie te leveren. Dit omvat mogelijkheden op het gebied van marketing, verkoop en distributie. Effectieve kanalen zorgen ervoor dat de waardepropositie de beoogde klanten bereikt, wat bijdraagt aan een groter marktaandeel en het genereren van inkomsten.
• Klantrelaties staan voor de soorten relaties die een bedrijf aangaat met specifieke klantsegmenten, zoals persoonlijke assistentie en geautomatiseerde diensten. De gekozen relaties hebben invloed op de ervaring en loyaliteit van klanten en uiteindelijk op de langetermijnwaarde die via elke klant wordt verkregen.
• Inkomstenstromen bieden een weergave van de bedrijfsinkomsten per klantensegment via verschillende middelen, zoals verkoop, abonnementen of licenties. Ze zijn essentieel voor het bedrijfsmodel en bepalen de financiële duurzaamheid en het groeipotentieel ervan.
• Kernactiviteiten zijn de belangrijkste zaken die een bedrijf moet doen om het bedrijfsmodel te laten werken, zoals productie, probleemoplossing of platformbeheer. Efficiënt uitgevoerde kernactiviteiten zijn cruciaal om de waardepropositie te realiseren en een concurrentievoordeel te behouden.
• De belangrijkste middelen zijn de essentiële activa die een bedrijf nodig heeft om de andere elementen aan te bieden en te leveren, waaronder fysieke, intellectuele, menselijke en financiële middelen. Door deze belangrijkste middelen strategisch in te zetten, kan het bedrijf effectief haar kernactiviteiten uitvoeren en haar waardepropositie tot een succes maken.
• De belangrijke partners vormen het netwerk van leveranciers en partners die ervoor zorgen dat een bedrijfsmodel werkt, waarbij gebruik wordt gemaakt van externe capaciteiten. Strategische partnerschappen kunnen de efficiëntie verhogen, de kosten verlagen en het bereik en de mogelijkheden van een bedrijf vergroten.
• Kostenstructuur omvat alle financiële kosten die worden gemaakt om een bedrijfsmodel te laten functioneren, gecategoriseerd als vast of variabel, kostengestuurd of waardegestuurd. Het begrijpen en beheren van de kostenstructuur is cruciaal om de winstgevendheid en het financiële vermogen van het bedrijf te behouden.

Door deze negen onderdelen duidelijk te definiëren en met elkaar te verbinden, kunnen bedrijven hun operationele kader volledig begrijpen en een uitgebreide en effectieve bedrijfsstrategie ontwikkelen.

Verduidelijkt de bedrijfsstrategie

Een Business Model Canvas helpt bedrijven hun strategie duidelijk te formuleren. Door de negen bouwstenen visueel in kaart te brengen, wordt het makkelijker om inzicht te krijgen in de kernlogica van het bedrijf en te begrijpen hoe alle onderdelen samenhangen. Met een goed overzicht is betere communicatie mogelijk over de doelstellingen van het bedrijf in de hele organisatie, waardoor het een waardevol hulpmiddel is voor multifunctionele teams die werken aan een gemeenschappelijk doel.

Als een belangrijk doel bijvoorbeeld het vergroten van het marktaandeel is, kun je met het canvas de doelklantsegmenten op visuele wijze aan de relevante waardepropositie en outreach-kanalen koppelen. Zo zie je direct hoe deze elementen bijdragen aan betere besluitvorming.

Moedigt samenwerking tussen teams aan

De visuele indeling van het Business Model Canvas bevordert de samenwerking bij projecten doordat er een gedeeld inzicht in het hele bedrijf ontstaat. Als centraal referentiepunt zorgt het ervoor dat discussies gebaseerd zijn op een gemeenschappelijk kader, waarbij iedereen op één lijn zit met de overkoepelende bedrijfsstrategie.

Bovendien kunnen teams het canvas eenvoudig delen en bijwerken, wat teamleden stimuleert om input te geven en wat het verantwoordelijkheidsgevoel binnen teams versterkt.

Teams kunnen ook gebruikmaken van de brainstormsjabloon van Confluence om hun ideeën beter te visualiseren en uit te werken.

Vereenvoudigt complexe concepten

Met een Business Model Canvas kun je ingewikkelde bedrijfsideeën omzetten in negen begrijpelijke componenten. Dankzij deze gestructureerde indeling kunnen bedrijven gemakkelijk de kernelementen van hun model bepalen en zich daarop concentreren. Als gevolg hiervan krijgen teams een beter inzicht in de fundamentele drijfveren van het bedrijf, wat de weg vrijmaakt voor een effectievere strategische planning en uitvoering.

Neem bijvoorbeeld een complexe online markt. Door in dit geval gebruik te maken van het canvas belicht je direct de belangrijkste klantensegmenten (kopers en verkopers), de verschillende waardepropositie voor elk segment en de belangrijkste inkomstenbronnen, zoals transactiekosten. Deze gerichte weergave stelt het team in staat om prioriteit te geven aan deze cruciale elementen om zo goede resultaten te behalen.

Identificeert sterke en zwakke punten

Door elke bouwsteen systematisch te schetsen, kunnen bedrijven met het bedrijfsmodelcanvas sterke punten en mogelijke uitdagingen vaststellen. Deze visuele weergave kan inconsistenties of plekken aan het licht brengen die meer aandacht vereisen, net als bij een SWOT-analyse waarbij interne en externe factoren aan het licht komen die van invloed zijn op het bedrijf.

Deze duidelijkheid maakt beter onderbouwde strategische aanpassingen en toewijzing van middelen mogelijk, zodat je kunt profiteren van voordelen en risico's kunt beperken.

Past zich aan veranderingen in de markt aan

Met het bedrijfsmodelcanvas kunnen bedrijven flexibel blijven en hun modellen aanpassen naarmate de marktomstandigheden veranderen. Door het beknopte formaat is het gemakkelijker om strategieën te beoordelen, te herzien en aan te passen als reactie op externe factoren, zodat bedrijven concurrerend en responsief kunnen blijven.

Stel bijvoorbeeld dat er een nieuwe concurrent op de markt komt met disruptieve technologie. In dat geval kan een bedrijf snel zijn bestaande BMC gebruiken om de mogelijke impact op zijn klantensegmenten, waardevoorstel en inkomstenstromen te analyseren. Van daaruit kunnen teams zich strategisch aanpassen en de aanpassingen doen die nodig zijn om een concurrentievoordeel te behouden. Dit aanpassingsvermogen zorgt ervoor dat bedrijven proactief kunnen reageren op veranderingen en hun levensvatbaarheid op lange termijn kunnen behouden.

Stap 1. Definieer je waardevoorstel

Breng de unieke waarde van je product of service over aan je doelklanten door vast te stellen welke specifieke problemen ermee worden oplost of aan welke behoeften er wordt voldaan. Om dit concurrentievoordeel te behalen, moet je grondig analyseren wat jouw aanbod onderscheidt van andere producten op de markt.

Teams kunnen dit bereiken door directe en indirecte concurrenten te identificeren en hun waardevoorstellen te analyseren. Houd bij het bepalen van je unieke verkoopvoorstel (USP) rekening met onderscheidende factoren zoals:

• Superieure functies: functionaliteit of kwaliteit die de concurrentie overtreft.
• Concurrerende prijzen: meer waarde tegen vergelijkbare of lagere kosten.
• Uitzonderlijke klantenservice: uitstekende support bieden en sterke klantrelaties opbouwen.
• Unieke huisstijl: een duidelijke en memorabele merkidentiteit en boodschap.
• Nieuwe aanpak: het probleem van de klant innovatief of significant anders oplossen.

Een goed gedefinieerd waardevoorstel vormt de basis van een succesvol bedrijfscanvasmodel en is van invloed op alle volgende stappen binnen het canvas.

Stap 2. Identificeer klantsegmenten

Bepaal vervolgens welke specifieke groepen mensen of organisaties je bedrijf gaat bedienen. Dit vereist een diepgaand inzicht in hun behoeften, gedrag en kenmerken, omdat dat van cruciaal belang is om je waardevoorstel effectief af te stemmen en je marketinginspanningen te concentreren.

Om een doelgroep te bepalen en er meer over te weten te komen, moet je het volgende doen:

• Grondig marktonderzoek uitvoeren: Gebruik enquêtes, interviews en gegevensanalyses om inzicht te krijgen in verschillende klantengroepen, hun pijnpunten en voorkeuren.
• Gedetailleerde klantpersona's ontwikkelen: Maak uitgebreide profielen aan die je ideale klanten vertegenwoordigen om je doelgroep menselijker te maken en hun motivaties, uitdagingen en unieke behoeften beter te begrijpen.
• Potentiële klanten segmenteren: Groepeer individuen of organisaties op basis van relevante criteria, zoals psychografie, demografische gegevens, geografische locatie of gedragspatronen, om meer gerichte strategieën mogelijk te maken.

Een uitgebreid inzicht in je klantensegmenten is cruciaal omdat dat rechtstreeks informatie geeft over je waardevoorstel, kanalen, klantrelaties en marketingstrategie. Gebruik de personasjabloon van Confluence om deze stap nog verder te stroomlijnen.

Stap 3. Breng middelen en activiteiten in kaart

Definieer duidelijk de belangrijkste middelen (fysieke assets, intellectueel eigendom, personeel, financieel kapitaal) en de belangrijkste activiteiten (productie, marketing, klantenservice) die nodig zijn om je waardevoorstel te realiseren. Inzicht in deze kritieke middelen en acties is essentieel voor het succes van je bedrijfsmodel.

Probeer het volgende om deze voor het canvas te kunnen identificeren:

• Brainstorm over alle belangrijke benodigde middelen: Maak een lijst van alle assets die nodig zijn om je bedrijfsmodel te laten functioneren en je waardevoorstel te realiseren.
• Geef een overzicht van je belangrijkste kernactiviteiten: Identificeer de belangrijkste acties die je bedrijf effectief moet uitvoeren om zijn waardevoorstel aan zijn klantensegmenten te leveren.
• Analyseer het verband tussen middelen en activiteiten: Begrijp welke middelen essentieel zijn voor je belangrijkste activiteiten.

Als je deze kritieke middelen en activiteiten identificeert, zie je duidelijk wat je bedrijf nodig heeft om effectief te kunnen functioneren en zijn beloftes na te komen.

Stap 4. Bepaal de kostenstructuur

Identificeer alle belangrijke kosten voor de exploitatie van je bedrijf en de levering van je product of service. Inzicht in hoe deze kosten zich verhouden tot je belangrijkste activiteiten, middelen en algemene doelen van je bedrijfsmodel is essentieel voor het beoordelen en maximaliseren van de winstgevendheid.

Houd rekening met het volgende om je kostenstructuur effectief te bepalen:

• Je kosten categoriseren: Maak onderscheid tussen vaste kosten (uitgaven die constant blijven, ongeacht het productievolume) en variabele kosten (uitgaven die rechtstreeks veranderen met het productievolume).
• Je belangrijkste kostenfactoren identificeren: Bepaal de factoren die de grootste invloed hebben op je totale kosten.
• Analyse van de relatie tussen kosten en inkomstenstromen: Begrijp welke invloed je kostenstructuur heeft op je potentiële winstmarges en de duurzaamheid van je bedrijfsmodel.

Inzicht in je kostenstructuur en de relatie ervan tot je inkomstenstromen is cruciaal om de financiële levensvatbaarheid van je bedrijfsmodel te waarborgen.

Stap 5. Breng klantrelaties en -kanalen tot stand

Selecteer strategisch de meest effectieve relaties die je wilt ontwikkelen met je gedefinieerde klantensegmenten en de optimale kanalen om hen te bereiken en je waardevoorstel te leveren. Deze weloverwogen keuzes hebben een directe invloed op de betrokkenheid van klanten en de algemene tevredenheid.

Doe het volgende om je selecties te geleiden:

• Breng je klanttraject in kaart: Visualiseer alle contactpunten die een klant heeft of zal hebben met je bedrijf, van de eerste kennismaking tot de interactie na de aankoop.
• Identificeer de voorkeurskanalen van je doelklanten: Bepaal waar je klantensegmenten waarschijnlijk informatie zoeken, aankopen doen en contact hebben met bedrijven zoals dat van jou. Denk aan zowel de communicatie- als de distributiekanalen.
• Definieer het gewenste relatietype voor elk segment: Bepaal de aard van de interactie die je tot stand wilt brengen, zoals persoonlijke assistentie voor waardevolle klanten, selfservice voor transactionele klanten, of het opbouwen van een community voor merkloyaliteit.

Een doordachte selectie van klantrelaties en -kanalen is van cruciaal belang voor het aanmaken van positieve klantervaringen, het bevorderen van loyaliteit en het garanderen van efficiënte levering van waardevoorstellen.

Stap 6. Verfijn en herhaal

Zet je in om je bedrijfsmodelcanvas voortdurend te beoordelen en te herzien wanneer nieuwe marktinzichten, feedback van klanten en interne leerervaringen naar voren komen. Pas je canvas regelmatig aan om relevant te blijven en je bedrijfsstrategie te optimaliseren voor blijvend succes.

Zorgen voor effectieve verfijning en iteratie:

• Stel regelmatige beoordelingscycli vast: Plan specifieke tijden in om elke component van je bedrijfsmodelcanvas opnieuw te bekijken en kritisch te evalueren.
• Verzamel feedback: Vraag om input van je klanten, teamleden van verschillende afdelingen en externe belanghebbenden om verschillende perspectieven te krijgen.
• Houd belangrijke prestatie-indicatoren (KPI's) bij: Meet de prestaties van je bedrijfsmodel aan de hand van gedefinieerde statistieken om vast te stellen op welke gebieden aanpassing of experimenten nodig zijn.

Het bedrijfsmodelcanvas is geen statisch document. Het is een levende tool die zich zou moeten aanpassen naarmate je bedrijf leert en de externe omgeving verandert. Consistente verfijning en herhaling door middel van teamsamenwerking zijn cruciaal voor levensvatbaarheid op lange termijn en concurrentievoordeel.

Gebruik de sjabloon voor het bedrijfsmodelcanvas in Confluence

Confluence biedt een ideale samenwerkingsomgeving voor teams om hun bedrijfsmodelcanvas te ontwikkelen, te verfijnen en te beheren. Met de gecentraliseerde workspace kunnen teams alle gerelateerde documentatie, notulen en beslissingen op één gemakkelijk toegankelijke locatie opslaan, wat transparantie en afstemming bevordert en een einde maakt aan informatiesilo's. Door visuele samenwerking met Confluence-whiteboards kunnen teams eenvoudig brainstormen, ideeën aandragen en hun bedrijfsmodellen herzien.

Met de online whiteboards van Confluence kun je eenvoudig en in realtime je bedrijfsmodelcanvas aanmaken en eraan samenwerken. Teamleden kunnen tegelijkertijd bijdragen aan het whiteboard, plaknotities toevoegen, verbanden leggen tussen verschillende elementen en rechtstreeks binnen de workspace deelnemen aan realtime discussies. Deze interactieve aanpak bevordert een verdiepte betrokkenheid en versnelt de ontwikkeling van een gedeeld begrip van het bedrijfsmodel.

Gratis een bedrijfsmodelcanvas aanmaken met Confluence-whiteboards