Close

Transformeer teamwerk met Confluence. Ontdek waarom Confluence de hub voor contentsamenwerking is voor alle teams. Probeer het gratis

Wat is een blokdiagram?

Onderwerpen zoeken

Heb je ooit deelgenomen aan een sprintplanningmeeting waarbij het team moeite had om de afhankelijkheden tussen taken of de flow van een nieuwe functie te visualiseren? Misverstanden kunnen makkelijk ontstaan, wat leidt tot vertragingen en extra werk.

Blokdiagrammen bieden een krachtige oplossing voor agile teams door complexe projectelementen op te splitsen in eenvoudige, visuele componenten. Of je nu userstory's in kaart wilt brengen, systeemintegraties wilt definiëren of een productroadmap wilt uitstippelen, blokdiagrammen bieden duidelijkheid vanwege de eenvoud, zodat iedereen in het team een gedeeld inzicht heeft.

Lees verder om blokdiagrammen te verkennen, waarom ze belangrijk zijn en hoe je effectieve diagrammen kunt maken voor je projecten.

Klaar om aan de slag te gaan? Een gratis sjabloon voor een blokdiagram in Confluence gebruiken

Uitleg over blokdiagrammen

Een blokdiagram is een visuele tool om complexe systemen, processen of workflows te vereenvoudigen. Het maakt gebruik van basisvormen, voornamelijk blokken, die met elkaar verbonden zijn door lijnen of pijlen. Elk blok vertegenwoordigt een belangrijke component of functie, terwijl de verbanden de relaties of de informatiestroom tussen deze componenten weergeven. In tegenstelling tot gedetailleerde technische tekeningen zijn blokdiagrammen gericht op het grote geheel, waardoor ze toegankelijk zijn voor belanghebbenden op verschillende expertiseniveaus.

Hoewel ze lijken op andere visuele tools, verschillen blokdiagrammen op verschillende manieren van stroomdiagrammen en schakelschema's. Stroomdiagrammen brengen doorgaans opeenvolgende stappen in een systeem in kaart om het besluitvormingsproces efficiënter te maken, terwijl blokdiagrammen de relatie tussen systeemcomponenten benadrukken. Ze zijn ook minder gedetailleerd dan schakelschema's, die specifieke verbindingen tonen in plaats van functionele relaties.

Veelgebruikte toepassingen van blokdiagrammen

Vanwege hun veelzijdigheid en duidelijkheid kunnen blokdiagrammen worden gebruikt in whiteboardstrategieën in tal van sectoren. Engineers gebruiken ze om de systeemarchitectuur te visualiseren voordat het gedetailleerde ontwerpen begint. Softwareontwikkelaars brengen de interacties tussen modules in kaart om de codestructuur te plannen. Bedrijfsanalisten gebruiken ze om organisatiehiërarchieën of gegevensstromen weer te geven.

Het maken van blokdiagrammen in de productie-industrie kan bijvoorbeeld helpen om de productielijn te illustreren van grondstoffen tot eindproducten. In de systeemtechniek kan een complex besturingssysteem van vliegtuigen worden onderverdeeld in beheersbare subsystemen met behulp van een goed ontworpen tool voor het maken van blokdiagrammen.

De mogelijkheid om complexiteit te destilleren maakt blokdiagrammen waardevol in omgevingen waar duidelijke communicatie tussen disciplines essentieel is.

Waarom zijn blokdiagrammen belangrijk?

Blokdiagrammen bieden een unieke mogelijkheid om de communicatie te stroomlijnen door een overzicht op hoog niveau te leveren waardoor teamleden met verschillende achtergronden snel kunnen begrijpen hoe een systeem werkt zonder zich te verliezen in technische details. Deze gemeenschappelijke beeldtaal overbrugt hiaten tussen technische en niet-technische belanghebbenden, waardoor vergaderingen productiever worden en misverstanden worden verminderd.

Blokdiagrammen ondersteunen ook de probleemoplossing en het plannen. Engineers beginnen vaak met een blokdiagram om mogelijke foutpunten te isoleren bij het oplossen van problemen met een complex systeem. Tijdens de inspanningen om het systeem te optimaliseren, helpen deze diagrammen om knelpunten of overbodigheden te identificeren die anders misschien onopgemerkt zouden blijven.

Voor multifunctionele teams die aan complexe projecten werken, bieden blokdiagrammen een gedeeld referentiepunt waardoor iedereen op één lijn blijft.

Soorten blokdiagrammen

Verschillende scenario's vereisen verschillende soorten blokdiagrammen. Veelvoorkomende soorten zijn onder meer:

  • Functionele blokdiagrammen zijn gericht op wat elke component doet in plaats van op hoe het fysiek wordt geïmplementeerd. Ze worden veel gebruikt bij productontwikkeling om in kaart te brengen hoe verschillende functies of modules samenwerken om de complete productervaring aan te maken.
  • Systeemblokdiagrammen bieden een breder beeld, waarbij belangrijke subsystemen en hun interacties worden weergegeven. Projectmanagers gebruiken deze om middelen te plannen, de verantwoordelijkheden van het team te coördineren en de voortgang van complexe initiatieven met meerdere bewegende onderdelen bij te houden.
  • Signaalstroomdiagrammen houden bij hoe informatie of processen zich door een systeem verplaatsen, waarbij de transformaties bij elke stap worden weergegeven. Projectmanagers gebruiken deze om te visualiseren hoe informatie en resultaten tussen teams of afdelingen worden overgedragen, om hiaten in de communicatie te identificeren en de overdracht tussen verschillende projectfasen in de levenscyclus van het project te stroomlijnen.


De keuze van het soort diagram hangt af van je vakgebied en welke aspecten van het systeem je moet benadrukken. Een workflowdiagram is misschien geschikter voor procesgerichte toepassingen, terwijl functionele blokdiagrammen uitblinken in het weergeven van de relaties tussen componenten.

Belangrijke elementen van een blokdiagram

Effectieve blokdiagrammen zijn afhankelijk van een aantal essentiële componenten die samenwerken:

  • Blokken: de fundamentele elementen die systeemcomponenten, functies of modules vertegenwoordigen. Blokken moeten duidelijk gelabeld zijn en een relatieve grootte hebben om aan te geven hoe belangrijk of complex ze zijn.
  • Connectoren: lijnen of pijlen die relaties of de stroom van informatie, energie of materialen tussen blokken weergeven. De richting van de pijl is cruciaal omdat deze het stroompad aangeeft.
  • Labels: duidelijke, beknopte tekst waarin de functie van elk blok en de aard van de connectoren worden aangegeven. Goede labels neemt onduidelijkheden weg en zorgt ervoor dat het diagram voor zich spreekt.
  • Directionele stroom: het algemene patroon dat laat zien hoe de invoer wordt omgezet in uitvoer wanneer ze door het systeem verplaatsen. Deze stroom moet logisch en makkelijk te volgen zijn.

Deze elementen creëren een beeldtaal die complexe systemen samenvat tot verteerbare representaties. De meest effectieve blokdiagrammen zorgen voor een evenwicht en bevatten voldoende details om bruikbaar te zijn zonder dat ze rommelig worden.

Een blokdiagram aanmaken

De meeste blokdiagrammen mislukken omdat ze te veel proberen weer te geven. De echte vaardigheid zit hem niet in het toevoegen van details, maar in het weten wat je moet weglaten. Als je de ruis wegneemt en je alleen concentreert op wat belangrijk is, worden je diagrammen krachtige tools in plaats van ingewikkelde beelden. We zetten het proces hieronder op een rijtje:

Definieer het doel

Maak duidelijk wat je in je diagram wilt laten zien. Vraag jezelf af welk systeem of proces je vertegenwoordigt en wie het diagram gaat gebruiken. Een blokdiagram dat is ontworpen voor engineers kan meer technische details bevatten, terwijl een blokdiagram met een overzicht voor de leidinggevenden gericht moet zijn op relaties op hoog niveau. Door duidelijke grenzen te stellen, behoud je de juiste focus en voorkom je dat scope-creep je diagram ingewikkelder maakt.

Componenten opsommen

Maak een eenvoudige lijst aan van alle belangrijke onderdelen die je moet opnemen. Denk na over wat elk onderdeel doet en hoe het verbonden is met de andere.

Als je bijvoorbeeld een betaalproces op de website in kaart brengt, kun je een winkelwagen, een betalingsformulier, een bestelbevestiging en een e-mailbericht op je lijst zetten. Als je weet hoe deze elementen bij elkaar passen, wordt het veel makkelijker om je diagram te ordenen.

Blokken en connectoren tekenen

Rangschik je blokken in een logische volgorde die het systeem en de werking ervan weergeeft. Plaats gerelateerde componenten dicht bij elkaar en zorg voor een consistente afstand.

Verbind blokken met pijlen die duidelijk de stroomrichting aangeven. De lay-out moet het oog van de kijker op een natuurlijke wijze door de werking van het systeem leiden.

Labels en aantekeningen toevoegen

Goede labels maken van willekeurige vormen een verhaal dat iedereen kan volgen. Geef elk blok een duidelijke naam, zodat mensen meteen begrijpen wat het doet.

Voeg korte omschrijvingen of aantekeningen toe aan je verbindingslijnen als het niet duidelijk is wat er tussen de onderdelen stroomt. Als iemand door iets in je blokdiagram in de war zou kunnen raken, voeg dan korte notities toe om de belangrijkste punten uit te leggen.

Tijdens brainstormsessies zorgen deze duidelijke labels ervoor dat de discussies gefocust blijven en misverstanden worden voorkomen.

Evalueren en verfijnen

Kijk met een frisse blik naar je diagram, of beter nog, vraag iemand die niet bekend is met het systeem om het te interpreteren. Controleer op duidelijkheid, volledigheid en nauwkeurigheid. Zijn alle kritieke componenten vertegenwoordigd? Zijn de verbindingen een nauwkeurige weergave van de systeemrelaties?

Je eerste versie heeft vaak baat bij verfijningen, zoals het aanpassen van de blokgroottes voor consistentie, het op één lijn brengen van elementen voor een visuele aantrekkingskracht, of het reorganiseren om de stroom te verbeteren. Het doel is een diagram dat in één oogopslag duidelijk communiceert en tegelijkertijd de moeite waard is om dieper te onderzoeken.

Sjabloon voor blokdiagrammen

Confluence biedt kant-en-klare sjablonen voor blokdiagrammen die een solide basis vormen voor je werk. Deze sjablonen bevatten veelgebruikte bloktypes en connectorstylen, wat je installatietijd bespaart en zorgt voor een consistente opmaak.

De sjabloon voor blokdiagrammen van Confluence biedt een gestructureerde aanpak die je begeleidt bij het aanmaakproces. Het bevat prompts voor de juiste labels en ordening, zodat zelfs beginners diagrammen kunnen aanmaken die er professioneel uitzien. Sjablonen stimuleren ook standaardisatie in je hele organisatie, waardoor het voor teamleden gemakkelijker wordt om elkaars diagrammen consistent te interpreteren.

Best practices voor het opstellen van effectieve blokdiagrammen

Zelfs eenvoudige blokdiagrammen kunnen al snel tot verwarrende wirwar leiden. Zo kun je jouw blokdiagram netjes en nuttig houden:

  • Omarm eenvoud: weersta de neiging om elk detail op te nemen. Concentreer je op wat essentieel is om het systeem of proces te begrijpen. Maak zo nodig aparte diagrammen aan voor verschillende detailniveaus in plaats van alles in één diagram te proppen.
  • Zorg voor een logische stroom: rangschik blokken volgens de natuurlijke stroom van het systeem, meestal van links naar rechts of van boven naar beneden. Dit helpt toeschouwers om intuïtief de volgorde van activiteiten of relaties te begrijpen.
  • Gebruik consistente elementen: standaardiseer je blokgroottes, vormen en connectorstijlen, tenzij afwijkingen een specifieke betekenis overbrengen. Door consistentie kunnen toeschouwers zich concentreren op de inhoud in plaats van afgeleid te worden door de visuele variaties.
  • Houd rekening met je doelgroep: technische gebruikers waarderen misschien meer details, terwijl leidinggevenden misschien de voorkeur geven aan een overzicht op hoog niveau. Pas de complexiteit van je diagram aan de expertise en informatiebehoeften van de toeschouwer aan.
  • Denk goed na over de afstanden: geef je diagram ademruimte met voldoende witruimte tussen de elementen. Volle diagrammen zijn moeilijk te lezen en te begrijpen.


Deze best practices sluiten goed aan bij beproefde brainstormtechnieken die de nadruk leggen op duidelijkheid en structuur. Door ze te volgen, maak je diagrammen die effectief communiceren, zelfs als systemen complexer worden.

Een blokdiagram aanmaken met Confluence-whiteboards

Confluence Whiteboards biedt een krachtig maar intuïtief platform voor het aanmaken van en samenwerken aan blokdiagrammen. In tegenstelling tot traditionele makers van blokdiagrammen kunnen online whiteboards naadloos worden geïntegreerd met de bestaande workflows en documentatie van je team, waardoor je diagrammen en projectdocumentatie gemakkelijker op elkaar kunt afstemmen.

Met de functies voor projectsamenwerking in realtime kun je als team blokdiagrammen aanmaken. Meerdere leden kunnen tegelijkertijd aan verschillende delen van een diagram werken, en de wijzigingen worden onmiddellijk voor iedereen weergegeven.

Confluence Whiteboards ondersteunt de volledige levenscyclus van je blokdiagrammen. Met tools voor opmerkingen en feedback zijn gerichte discussies mogelijk over specifieke diagramelementen. Dankzij versietracking heb je inzicht in hoe je systeemmodel zich heeft ontwikkeld. En aangezien alles zich in je Confluence-workspace bevindt, worden diagrammen doorzoekbare, deelbare assets die bijdragen aan de infrastructuur voor kennisdeling van je organisatie.

Misschien vind je dit ook leuk

Sjabloon voor strategische planning

Bepaal je bedrijfsstrategie en presenteer deze aan het uitvoerend team en de raad van bestuur.

OKR-sjabloon

Gebruik deze doeltreffende sjabloon om meetbare, ambitieuze mijlpalen te stellen.

Maak snellere contentsamenwerking voor elk team mogelijk met Confluence